Ελληνίδα εντόπισε το νευρωνικό αποτύπωμα της συνείδησης

Συνέντευξη: Παναγιώτης Βλαχουτσάκος, Σωτήρης Σκουλούδης

Μοντάζ: Θανάσης Παλλαντζάς, Αποστόλος Μαρούσης

Αν κάποιος ρωτούσε μία ομάδα ανθρώπων τι ακριβώς είναι η «συνείδηση», είναι δεδομένο ότι θα έπαιρνε διαφορετικές απαντήσεις καθώς πρόκειται για μία έννοια στην οποία ο καθένας μπορεί να δώσει την δική του ερμηνεία ανάλογα με το ηθικό, πολιτικό και ιδεολογικό του υπόβαθρο.

Ωστόσο, σε ένα γενικότερο πλαίσιο, θα μπορούσαμε να ορίσουμε τη συνείδηση ως τη νοητική δυνατότητα ενός οργανισμού να γνωρίζει και να κατανοεί τον εαυτό του, το περιβάλλον του και τα συμβαίνοντα γύρω του, καθώς και τον αντίκτυπο των πράξεών του.

Υπάρχει όμως και ένα ερώτημα στο οποίο, μέχρι και πριν από μερικές εβδομάδες, απάντηση δεν είχε βρεθεί. Και το ερώτημα αυτό είναι το που ακριβώς βρίσκεται η συνείδηση και πώς αποτυπώνεται στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Έχουν συνείδηση οι άνθρωποι που βρίσκονται είτε σε κώμα, είτε σε κατάσταση αναισθησίας;

Μέχρι σήμερα, δεν μπορούσαμε να πούμε εάν ένας άνθρωπος που δεν επικοινωνεί με το περιβάλλον του, έχει ή όχι αυτό που αποκαλούμε «συνείδηση», καθώς δεν υπάρχουν ακόμη αξιόπιστοι βιοδείκτες ή άλλες μέθοδοι που να διακρίνουν την ύπαρξη ή την απουσία αυτής...

Την απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα έρχεται να δώσει μια νέα επιστημονική έρευνα, με επικεφαλής την Ελληνίδα ερευνήτρια της διασποράς Αθηνά Δεμερτζή, η οποία κατάφερε να εντοπίσει την νευρωνική «υπογραφή» της συνείδησης στον ανθρώπινο εγκέφαλο!

Πώς όμως επετεύχθη κάτι τέτοιο; Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Αθηνά Δεμερτζή της Ομάδας Επιστήμης Κώματος του βελγικού Πανεπιστημίου της Λιέγης μελέτησαν 159 ανθρώπους, καταγράφοντας την εγκεφαλική δραστηριότητά τους με λειτουργική μαγνητική απεικόνιση (fMRI). Μερικοί από τους συμμετέχοντες που είχαν υποβληθεί σε φαρμακευτική αναισθησία ήταν υγιείς , ενώ άλλοι ήσαν ασθενείς που είχαν διαγνωσθεί ότι βρίσκονταν είτε σε άγρυπνο κώμα («φυτική» κατάσταση), στην οποία μπορούσαν να ανοίξουν τα μάτια τους αλλά όχι να κάνουν εθελούσιες κινήσεις, είτε βρίσκονταν σε κατάσταση «ελάχιστης συνειδητότητας».

Οι επιστήμονες ανέλυσαν μέσω fMRI πώς οι διακυμάνσεις της οξυγόνωσης του αίματος (μια ένδειξη της νευρωνικής δραστηριότητας) συντονίζονταν σε 42 περιοχές-κλειδιά του εγκεφάλου, που απαρτίζουν έξι εγκεφαλικά δίκτυα και θεωρούνται ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στη συνείδηση. Η ανάλυση αποκάλυψε τέσσερα διακριτά μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας, τα οποία είναι διαφορετικά στους υγιείς εγκεφάλους σε αναισθησία και σε εκείνους σε κατάσταση «φυτού».

Η ανακάλυψη των τεσσάρων αυτών μοτίβων αποτέλεσε πολύ σημαντική τομή καθώς μπορεί αφενός να βοηθήσει στη μη επεμβατική αποκατάσταση της συνείδησης, αφετέρου στη διευκόλυνση της λήψης ιατρικών αποφάσεων σχετικά με ασθενείς που έχουν ελάχιστη συνειδητότητα. Τα μοτίβα αυτά δηλαδή δίνουν τη δυνατότητα στους επιστήμονες να είναι σε θέση να κρίνουν αν κάποιος ασθενής, που για οποιοδήποτε λόγο έχει αδυναμία επικοινωνίας, καταλαβαίνει και κατανοεί τι συμβαίνει γύρω του, ή αν δεν έχει καθόλου συνειδητότητα.

Για την έρευνα αυτή καθώς και για τους νέους δρόμους που ανοίγονται από την ανακάλυψη της «υπογραφής» της συνείδησης στον ανθρώπινο εγκέφαλο μίλησε στο zougla.gr η ερευνήτρια και επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας Αθηνά Δεμερτζή.

Η κυρία Δεμερτζή εξήγησε, μεταξύ άλλων, ότι στο επίκεντρο της έρευνας τέθηκε ο τρόπος που «επικοινωνούν» μεταξύ τους οι διάφορες περιοχές των ανθρώπινου εγκεφάλου όταν ένα άτομο σκέφτεται. «Από τον τρόπο “επικοινωνίας” των διάφορων περιοχών καταφέραμε μέσω της λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας να καταλήξουμε σε αυτά τα μοτίβα που είναι ικανά να μας δείξουν αν ένα άτομο έχει συνειδητότητα» σημείωσε χαρακτηριστικά.

Όσον αφορά δε στους νέους δρόμους που ανοίγονται από αυτή την ανακάλυψη, η κυρία Δεμερτζή επiσήμανε ότι από τη στιγμή που θα υπάρχει η δυνατότητα να διαπιστωθεί αν ένα άτομο έχει συνείδηση, δεν αργεί και ο καιρός που οι επιστήμονες θα είναι σε θέση να «ενεργοποιούν» την συνείδηση σε άτομα που εμφανίζουν ασυνειδητότητα.

Παράλληλα δεν δίστασε να τοποθετηθεί και επί… πιο «παράξενων» ερωτημάτων, όπως για το αν πιστεύει ότι μετά τον «εντοπισμό» της συνείδησης στον ανθρώπινο εγκέφαλο, θα έρθει και η εποχή που οι άνθρωποι θα έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν τη συνείδησή τους σε εξελιγμένους ψηφιακούς εγκεφάλους, μένοντας με τον τρόπο αυτό… αθάνατοι. Όπως λέει η Ελληνίδα επιστήμονας, η έρευνα για το τι είναι η συνείδηση και πώς λειτουργεί βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο καθώς πρόκειται για έναν τομέα που, μαζί με το διάστημα, κρύβει τα μεγαλύτερα μυστήρια.

Δείτε τη συνέντευξη της Αθηνάς Δεμερτζή στο zougla.gr:

https://www.zougla.gr/epistimi/sinentefksis/article/elinida-entopise-to-apotipoma-tis-sinidisis

Η νευροεπιστήμη σε ρόλο CSI

Συνέντευξη: Παναγιώτης Βλαχουτσάκος, Σωτήρης Σκουλούδης

Εικονολήπτης: Νίκος Χριστοφάκης

ΗΠΑ, Δευτέρα, 30 Μαρτίου 1981. Ο 30χρονος John Hinckley στήνει καρτέρι και πυροβολεί τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρήγκαν. Ο σκοπευτής συλλαμβάνεται, αλλά δεν καταδικάζεται σε θανατική ποινή. Η απόφαση αυτή λαμβάνεται έπειτα από ειδικές εξετάσεις που δείχνουν ότι ο Hinckley είναι παράφρων. Στη δίκη που ακολουθεί στις 21 Ιουνίου 1982 ο δράστης κρίνεται αθώος λόγω ψυχιατρικών προβλημάτων. Όπως ισχυρίζεται, προσπάθησε να σκοτώσει τον 40ό πρόεδρο των ΗΠΑ για να «εντυπωσιάσει» την ηθοποιό Τζόντι Φόστερ.

Ελλάδα, μερικά χρόνια πριν. Ένας άνδρας, περίπου 65 ετών, εμφανίζει μία ασθένεια και αρχίζει να ακολουθεί θεραπεία λαμβάνοντας ένα συγκεκριμένο φάρμακο. Έπειτα από τρεις μήνες αρχίζει να εμφανίζει έντονη υπερσεξουαλικότητα, αλλά και να παίζει μετά μανίας τυχερά παιχνίδια. Εθίζεται δηλαδή, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο, σε μεγάλη ηλικία, στο σεξ και στον τζόγο. Γίνονται εξετάσεις και προκύπτει ότι η ακραία αλλαγή της συμπεριφοράς του οφείλεται στο φάρμακο αυτό.

ΗΠΑ, 2002. Ένας 40χρονος δάσκαλος ξεκινά ξαφνικά να συλλέγει πορνογραφικό υλικό και να νιώθει έντονη σεξουαλική επιθυμία για παιδιά. Συλλαμβάνεται και καταδικάζεται για παιδοφιλία. Υποβάλλεται σε εξετάσεις και τίθεται σε θεραπεία. Από μία μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου προκύπτει ότι ο εν λόγω άνθρωπος εμφανίζει διαταραχή συμπεριφοράς λόγω όγκου που έχει αναπτυχθεί στον μετωπιαίο λοβό, στο τμήμα δηλαδή του εγκεφάλου που ελέγχει τις αναστολές. Ο όγκος αφαιρείται και τα συμπτώματα σταματούν.

Μεγάλη Βρετανία. Ένας άνδρας αρχίζει ξαφνικά να πηγαίνει έξω από παιδικές χαρές και να παρατηρεί επίμονα παιδιά. Μαζί του είναι και η σύζυγός του, η οποία αντιλαμβάνεται τη συμπεριφορά του και αρχίζει να καταλαβαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά. Όταν τον ρωτά για αυτήν τη στάση, εκείνος ούτε γνωρίζει ούτε θυμάται τίποτα. Τελικά, υποβάλλεται σε εξετάσεις και αποδεικνύεται πως η αλλαγή της συμπεριφοράς του οφείλεται σε κροταφική επιληψία.

Οι παραπάνω ιστορίες αποτελούν μερικά μόνο παραδείγματα για τη συσχέτιση που παρατηρείται -και πλέον επιβεβαιώνεται- μεταξύ της εγκεφαλικής λειτουργίας και των πράξεων στις οποίες μπορεί να προβεί ένας άνθρωπος. Πρόκειται για περιστατικά κατά τα οποία αποδείχθηκε πως οι δράστες δεν ενεργούσαν κατά βούληση, αλλά οι πράξεις τους ήταν απόρροια κάποιας εγκεφαλικής δυσλειτουργίας. Στο παρελθόν τέτοιες συσχετίσεις δεν ήταν δυνατόν να εντοπιστούν. Σήμερα, με τα εργαλεία που παρέχει η επιστήμη -και κυρίως η νευρολογία- οι ειδικοί είναι πλέον σε θέση να εντοπίσουν τα τμήματα αυτά του εγκεφάλου που εμφανίζουν πρόβλημα, να αναλύσουν παραβατικές συμπεριφορές και να προτείνουν σχετική θεραπεία.

Πρόκειται, δηλαδή, για «πάντρεμα» της νευρολογίας με τη νομική, τη νευρονομική, η οποία φιλοδοξεί να ρίξει φως στις αιτίες που κρύβονται πίσω από ακραίες και σκοτεινές συμπεριφορές.

Η ίδρυση της Εταιρείας Δικαίου Νευροεπιστημών και Τεχνητής Νοημοσύνης Νοτιοανατολικής Μεσογείου

Για το «πάντρεμα» αυτό και τις εξελίξεις που πρόκειται να δρομολογήσει σε κοινωνικό και νομικό επίπεδο μίλησαν στο zougla.gr ο δικηγόρος Νίκος Διαλυνάς και ο νευρολόγος Γιάννης Μάρκου, παρουσιάζοντας παράλληλα την πρώτη στην Ελλάδα εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, η οποία θα ασχολείται  με το δίκαιο, τη νευροεπιστήμη και την τεχνητή νοημοσύνη.

Όπως σημειώνει ο κύριος Διαλυνάς, η Εταιρεία Δικαίου Νευροεπιστημών και Τεχνητής Νοημοσύνης Νοτιοανατολικής Μεσογείου, που συνέστησε μαζί με την κόρη του Άρτεμη και τον γιο του Θανάση σε συνεργασία με έγκριτους επιστήμονες, όπως ο κ. Μάρκου, θα ασχολείται μεταξύ άλλων με αυτά τα ιατρικά δεδομένα, τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις αποδεικνύουν ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως φαίνονται εκ πρώτης όψεως.

«Ένα μεγάλο όπλο σε αυτήν την προσπάθεια αποτελεί η λειτουργική μαγνητική τομογραφία που ονομάζεται fmri. Η μέθοδος αυτή παράγει δεδομένα που οδηγούν σε ιατρικές κατευθύνσεις και λύσεις. Δεν θα περιοριζόμαστε στο να γίνει ένα απλό ερωτηματολόγιο. Θα βαδίζουμε με αδιαμφισβήτητα ιατρικά αποτελέσματα».

Αναφερόμενοι στη νευροεπιστήμη, ο κ. Διαλυνάς και ο κ. Μάρκου εξηγούν ότι σκοπός της είναι να δώσει μέσω συγκεκριμένων αντικειμενικών ευρημάτων στοιχεία, τα οποία εν συνεχεία θα αξιολογήσει η Δικαιοσύνη.

«Προσπαθούμε με αδιαμφισβήτητα στοιχεία να συνδέσουμε συγκεκριμένες διαταραχές του εγκεφάλου όπως εκφράζονται μέσω συγκεκριμένων συμπεριφορών. Θα εξετάζεται ο εγκέφαλος είτε μέσω μαγνητικής τομογραφίας είτε μέσω λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fmri) που αποτυπώνει την εγκεφαλική αιματική ροή σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με συγκεκριμένες λειτουργίες, κινήσεις και συμπεριφορές. Επίσης, ακόμη ένα όπλο που χρησιμοποιούμε είναι το εγκεφαλογράφημα. Μας δίνει τη δυνατότητα σε αρκετές περιπτώσεις να αποκαλύψουμε οργανικές βλάβες, παθολογική λειτουργία εγκεφαλικών δομών, και να τις παρουσιάσουμε για να αξιολογηθούν από τη Δικαιοσύνη».

Μάλιστα, όπως επισημαίνουν, υπάρχουν μελέτες που έχουν γίνει στην Αμερική την περίοδο 2005 - 2015 και δείχνουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό ανθρωποκτονιών που έχουν διαπραχθεί οφείλεται σε τέτοιες εγκεφαλικές βλάβες που πλήττουν κυρίως τον μετωπιαίο λοβό, ο οποίος σχετίζεται με τις αναστολές του ατόμου.

Στο ερώτημα τι θα σήμαινε για έναν κατηγορούμενο που βαρύνεται με βαριά αδικήματα να διαπιστωθεί ότι τελικά πάσχει από κάποια εγκεφαλική βλάβη, ο κ. Διαλυνάς απαντά πως από τη στιγμή που διαπράχθηκε ένα έγκλημα ο δράστης πρέπει φυσικά να δικαστεί. Προσθέτει, ωστόσο, πως αν υπάρχει κάποιο παθολογικό υπόστρωμα που οδήγησε τον κατηγορούμενο στο να μην ελέγχει τη συμπεριφορά του, αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπ' όψιν στον καταλογισμό της ποινής του και να βοηθηθεί θεραπευτικά.

Όσον αφορά στην τεχνητή νοημοσύνη, τόσο ο κ. Διαλυνάς όσο και ο κ. Μάρκου αναφέρουν πως πρόκειται για έναν τομέα που εξελίσσεται συνεχώς και πως σύντομα αναμένεται να δρομολογήσει εξελίξεις που θα επηρεάσουν τόσο την Ευρώπη όσο φυσικά και τη χώρα μας. 

«Όπως διαφαίνεται, στο κοντινό μέλλον οι μηχανές θα αντικαταστήσουν σε πολλούς τομείς το ανθρώπινο δυναμικό. Έτσι πρέπει να διαμορφωθεί ένα συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο για περιπτώσεις που για παράδειγμα θα αφορούν στην πρόκληση ενός ατυχήματος από μία μηχανή. Ήδη μία ομάδα της εταιρείας μας έχει φύγει για την Ιαπωνία προκειμένου να συμμετάσχει σε σχετικό συνέδριο. Αφορμή για να ασχοληθούμε με τον τομέα αυτόν αποτέλεσε το ρομπότ Σάρα, το οποίο πριν από πέντε χρόνια απέκτησε στη Σαουδική Αραβία... υπηκοότητα. Όπως καταλαβαίνετε, τα ρομπότ πρόκειται να μας απασχολήσουν πολύ στο μέλλον, τόσο θετικά όσο και αρνητικά» επισημαίνει ο κ. Διαλυνάς.

Δείτε την αναλυτική συνέντευξη του Νίκου Διαλυνά και του Γιάννη Μάρκου στο zougla.gr:

https://www.zougla.gr/epistimi/sinentefksis/article/i-nevroepistimi-se-rolo-anakriti

Νέο ιατρείο λειτουργεί στην οδό Κούλογλου 19 στην Κομοτηνή ο Σταμάτης Μαρούδας

Ευχαριστώ θερμά την εφημερίδα "Φωνή της Ροδόπης" για το αφιέρωμα!

----

Χαιρετίζουμε τη νέα δραστηριότητα του αγαπητού στην κοινωνία της Κομοτηνής γιατρού Σταμάτη Μαρούδα, ο οποίος λειτουργεί πλέον το νέο του ιατρείο στην οδό Κούλογλου 19 απέναντι από την Τράπεζα Πειραιώς (πρώην Γενική Τράπεζα).

Οι δραστηριότητες του γιατρού νευρολόγου εκτός των άλλων αναφέρονται και στις εξής εφαρμογές βελονισμού :

– Αδυνάτισμα, Διακοπή καπνίσματος.
– Αποκατάσταση, Αγγειακά Εγκεφαλικά επεισόδια με τη μέθοδο Takayasu Yamamoto.
– Αυχεναλγία.
– Κεφαλαλγία, ημικρανία.
– Οσφυοισχιαλγία.
– Χρόνιος πόνος, νευροπαθητικά μυοσκελετικά άλγη.
– Πλατύ φάσμα του πόνου και νοσημάτων.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στα τηλέφωνα: 6944241967 και 2531085454.

Η «ΦΩΝΗ» και το σύνολο των συνεργατών εύχονται στον Σταμάτη Μαρούδα καλή επιτυχία στη νέα του δραστηριότητα.

http://fonirodopis.gr/press/60456

Στο ΔΣ του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας ΑΜΘ ο Σταμάτης Μαρούδας

Ευχαριστώ θερμά την εφημερίδα "Ελεύθερο Βήμα" της Κομοτηνής για το αφιέρωμα!

----

Στο ΔΣ του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ως τακτικό μέλος ορίστηκε ο Σταμάτης Μαρούδας, με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού κ. Πάνου Σκουρλέτη.

Ο κ. Σκουρλέτης έδωσε μια απόφασή του τέλος στην άρνηση των προηγούμενων μελών του ΔΣ να παραιτηθούν όπως τους είχε ζητηθεί, αντικαθιστώντας τα.

Νέος πρόεδρος του Κέντρου ορίστηκε ο κ. Σωτήριος Σωτηριάδης, απόφοιτος του τμήματος λογοθεραπείας της σχολής επαγγελμάτων υγείας και πρόνοιας του ΑΤΕΙ Ιωαννίνων, ο οποίος εργάζεται ως λογοθεραπευτής στην πρότυπη θεραπευτική και συμβουλευτική μονάδα «Πράξις».

Συνολικά το Διοικητικό Συμβούλιο του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης απαρτίζεται από τους εξής:

α. Ο Σωτήριος Σωτηριάδης του Παναγιώτη, λογοθεραπευτής, ως Πρόεδρος, με αναπληρώτρια την Μαρία Μικροπούλου Κωσταράκη του Χρήστου, συνταξιούχο εκπαιδευτικό, σε αντικατάσταση αντίστοιχα των Μαρίνας Φιλιππίδου - Μάνιου και Βασιλικής Παπουτσή - Μήττα, των οποίων λύεται η θητεία.

β. Η Δέσποινα Τσιολερίδου του Έλληνα, κοινωνιολόγος, ως Α΄ Αντιπρόεδρος, με αναπληρώτρια την Βασιλική Παπακωνσταντίνου του Μιλτιάδη, συνταξιούχο, σε αντικατάσταση αντίστοιχα των Γεωργίου Φιλιππίδη και Μεταμόρφης Κουτεκίδου, των οποίων λύεται η θητεία.

γ. Ο Παναγιώτης Ερμίδης του Χρήστου, συνταξιούχος δημοσίου, ως Β΄ Αντιπρόεδρος, με αναπληρώτρια την Χαρίκλεια Γιαννακίδου του Ευσταθίου, δασκάλα, σε αντικατάσταση αντίστοιχα των Νικολάου Γεωργιάδη και Δημητρίου Κωνσταντινίδη, των οποίων λύεται η θητεία.

δ. Ο Γεώργιος Χατζηθεοδώρου του Ηλία, ειδικός παιδαγωγός, ως τακτικό μέλος, με αναπληρώτρια την Αρτέμιδα Βελικοπούλου του Αθανασίου, συνταξιούχο, σε αντικατάσταση αντίστοιχα των Χρυσής Πάπατζη και Αναστασίας Βορίδου, των οποίων λύεται η θητεία.

ε. Ο Σταμάτης Μαρούδας του Αλεξάνδρου, νευρολόγος, ως τακτικό μέλος, με αναπληρώτρια την Ντιρόλ Μουμινόγλου του Χιλντί, λογίστρια, σε αντικατάσταση αντίστοιχα των Αριστείδη Σαρχοσίδη και Παναγιώτη Τσίτσιο, των οποίων λύεται η θητεία.

http://www.eleftherovima.gr/general/news/116-thrace/20975-sto-ds-tou-kentrou-koinonikis-pronoias-amth-o-stamatis-maroydas